Kati ya karanga anuwai, moja tu inaitwa kifalme. Hii ndio karanga ya macadamia. Nchi ya mti wa walnut ni Australia. Waaborigine wanaona macadamia kama mti mtakatifu kwa uwezo wa matunda yake kuponya magonjwa.
Hadithi ya ugunduzi wa karanga ya kifalme
Macadamia ni mti wa kushangaza ambao karanga za mfalme hukua. Wazungu kwanza walijifunza juu ya macadamia katika karne ya 19 shukrani kwa mtaalam wa mimea wa Ujerumani Ferdinand Müller, ambaye alisoma asili ya bara la Australia. Ferdinand Müller aliwahi kuwa mkurugenzi wa Bustani za Royal Botanic huko Melbourne. Wakati akielezea mimea ya Australia, mwanasayansi huyo aliupa mti wa walnut jina la rafiki yake John Macadam, ambaye hakuwa mwanabiolojia wala mtaalam wa mimea, lakini alikuwa akifanya kemia. Pia, John McAdam alijulikana sana kama mwanasiasa.
Jinsi karanga ya macadam inakua
Mti wa macadamia huanza kuzaa matunda miaka nane tu baada ya kuanza kupanda. Urefu wa maisha ya mti unaweza kuwa hadi miaka mia moja. Inakua kwa urefu hadi mita 15.
Mwanzoni mwa chemchemi, hua na maua meupe, nyekundu, zambarau. Inflorescences hukusanywa katika vikundi ambavyo hutegemea kwa uzuri. Wakati mti huu unakua, hewa inayozunguka inajazwa na harufu nzuri.
Matunda yake huiva ndani ya miezi sita. Kwanza, mipira ya kijani na kipenyo cha sentimita mbili huonekana kwenye mti. Inapoiva, karanga huanguka kutoka kwenye ngozi ya nje na kuanguka chini.
Ganda la matunda haya ni ngumu sana. Ili kupata punje, nati hiyo inasindika kiviwanda. Kwa msaada wa utengenezaji wa mashine, kila karanga hukatwa. Ganda la walnut hukatwa na mashine iliyo na blade maalum. Karanga zilizo na yanayopangwa zimepasuka na ufunguo maalum, ambao lazima utolewe wakati wa ununuzi.
Kwa sasa, halo ya usambazaji wa mti wa macadamia imepanuka sana. Nati inakuwa chakula kikuu cha chakula ulimwenguni kote. Inakua katika nchi zilizo na hali ya hewa ya kitropiki: Brazil, Mexico, Afrika Kusini, China, New Zealand. Mashamba makubwa ya nati hii ya kipekee yamejikita katika Visiwa vya Hawaii. Merika ilianza kupanda miti ya walnut katika majimbo ya Florida na California.
Mali muhimu ya karanga
Karanga za kigeni za Macadam zinajulikana kwa ladha yao ya kushangaza na faida za kipekee za kiafya.
Yaliyomo ya vitamini na madini katika macadamia ni agizo la ukubwa wa juu kuliko karanga zingine. Licha ya ukweli kwamba nut ina kalori nyingi sana na ina idadi kubwa ya mafuta, inasaidia kusafisha mishipa ya damu ya viunga vya cholesterol. Inasaidia pia kurekebisha viwango vya sukari kwenye damu. Yaliyomo ya potasiamu na magnesiamu kwenye karanga husaidia kuboresha mzunguko wa ubongo, inaboresha shughuli za moyo na mishipa ya mwili.
Mchanganyiko wa kemikali ya karanga, iliyo na vitamini, flavonoids, nyuzi na madini, huimarisha mfumo wa kinga na huongeza sauti ya mwili.
Karanga hutumiwa sana katika kupikia. Zinaongezwa kwenye saladi, samaki na sahani za dagaa. Karanga za Macadam hutoa ladha isiyo ya kawaida kwa bidhaa zilizooka. Wanapika pancake nao, huoka keki na keki, hufanya tindikali.
Macadamia ni karanga ghali zaidi ulimwenguni. Jamii ya bei ya juu ambayo karanga hizi ni zake ni kwa sababu ya sababu kadhaa: ugumu wa ukusanyaji na usindikaji, na vile vile gharama ya utoaji kwa bara la Ulaya.
